Варикоз нафақат эстетик, балки жиддий тиббий муаммо бўлиб, миллионлаб одамлар ушбу касалликка дучор бўлмоқда. Томирларнинг кенгайиши, оёқлардаги оғирлик, шиш ва оғриқ – бу беморларларда кузатиладиган аломатларнинг фақат бир қисмидир. Бугунги кунда варикозни даволашнинг кўплаб усуллари мавжуд ва улар ҳаёт сифатини сезиларли даражада яхшилашга имкон беради.
Варикоз касаллиги ва унинг белгилари
Веналарнинг варикоз кенгайиши - бу веналарнинг патологик ўзгариши бўлиб, бунда уларнинг кенгайиши, чўзилиши, шунингдек, веналарнинг клапан аппарати фаолиятидаги бузилиш каби ҳолатлар юзага келади. Кўпинча оёқ веналари зарарланади.
Варикознинг белгилари:
- оёқлардаги оғирлик ҳисси;
- кечга томон кучайиб борадиган шишлар;
- оғриқли сезгилар;
- кўзга ташланадиган кенгайган веналар ва қон томир тўрлари;
- тунги томир тортиши
Варикоз даволанмаса, у сурункали веноз етишмовчиликка, тромбофлебитга ва ҳатто трофик яраларга сабаб бўлиши мумкин[1].
Варикозга қарши таблеталар
Тизимли венотониклар ва флеботроп дори воситалари, масалан, диосмин ва гесперидин (Детралекс) вена тонусини ва микроциркуляцияни яхшилайди.
Детралекс бешта ўсимлик бирикмаси (флавоноидлар) дан таркиб топган [4,5] Нисбатан каттароқ заррачали бошқа венотониклардан фарқли ўлароқ, Детралекс яхши сўрилади ва вена деворларига тезроқ етиб боради. У бошқа венотониклар билан солиштирганда белгиларни камайтиришда 30 % самаралироқдир.
Дори воситасининг таъсири қабул қилгандан кейин бир соат ичидаёқ сезилади, оғриқ ва оғирлик камаяди, шиш йўқолади. Жараённинг ривожланишини олдини олиш учун Детралексни варикознинг ҳар қандай босқичида қўллаш мумкин. Уни Тошкентдаги дорихоналардан 500 и 1000 мг дозада харид қилиш имконияти мавжуд..
Афзалликлари:
- ичкаридан таъсир этади;
- сурункали вена етишмовчилигида самарали ҳисобланади.
Камчиликлари:
- ножўя таъсирлар юзага келиши мумкин;
- даволаш курси узоқ давом этади.
[Источник: Cochrane Database of Systematic Reviews, 2020, https: //doi.org/10.1002/14651858.CD010637.pub3]
Варикозга қарши суртма дорилар
Шиш, оғриқ ва яллиғланишни камайтириш учун суртма ва геллар маҳаллий тарзда қўлланилади. Энг кўп танилган препаратлар – бу гепарин, троксерутин ва ўсимлик таркибий қисмлари асосидаги дори воситалари.
Афзалликлари:
- фойдаланиш қулайлиги ва соддалиги;
- аломатларни тез енгиллаштиради.
Камчиликлари:
- касалликнинг сабабларини бартараф этмайди;
- фақат дастлабки босқичларда таъсир кўрсатади.
[Источник: Journal of Vascular Surgery, 2021, https: //doi.org/10.1016/j.jvs.2020.09.009]
Геллар ва кремлар
Кўпчилик беморлар совитувчи таъсирга эга геллар ёки табиий экстрактли кремларни танлашади. Улар оёқларнинг чарчашини камайтиради ва қон айланишини яхшилайди.
Компрессион даволаш
Компрессион пайпоқ ва гольфлар оёқларга тўғри босим бериб, қон димланишининг олдини олади. Бу варикозни ҳар қандай босқичда даволашнинг муҳим қисми ҳисобланади.
Уй шароитида варикозни даволаш
Уй шароитида даволаш қуйидагиларни ўз ичига олади:
- оёқларни юрак сатҳидан юқорига кўтариш;
- совуқ сув қуйиш;
- даволовчи жисмоний тарбия ва сайр қилиш;
- тана вазнини назорат қилиш ва чекишни тўхтатиш.
Халқ табобати усуллари
Баъзилар мойчечакли ванначалар, олма сиркали компресслар, каштан настойкасидан фойдаланади. Лекин бу усулларнинг самарадорлиги илмий жиҳатдан исботланмаган.
Муҳим: халқ табобати воситалари аллергик реакцияларни келтириб чиқариши мумкин ва анъанавий даволашнинг ўрнини боса олмайди. Уларни фақат шифокор билан маслаҳатлашгандан сўнггина қўллаш керак.
Нимани танлаш керак: шифокорнинг маслаҳатлари
Варикозни даволаш ҳар бир бемор учун алоҳида бўлиши лозим. Бир кишига фойда берган усул бошқасига таъсир қилмаслиги мумкин. Мутахассис вена томирлари ультратовуш текширувини ўтказади ва энг мақбул даволаш усулини танлайди: компрессон даволашдан тортиб жарроҳлик амалиётигача.
Ўз ўзини даволаш асоратларга олиб келиши мумкин. Касалликнинг дастлабки белгилари пайдо бўлиши билан флебологга мурожаат қилинг.
Хулоса
Варикоз касаллиги эътибор ва профессионал ёндашувни талаб этади. Яхши хабар шуки, ўз вақтида ташхис қўйилса ва даволанилса, касаллик белгиларини назорат қилиш ва фаол ҳаёт кечириш мумкин. Агар сизда дастлабки аломатлар пайдо бўлса, кечиктирманг. Мутахассисга мурожаат қилинг ва ўзингиз учун энг мақбул варикозга қарши воситани танланг.
- Eberhardt RT, Raffetto JD. Chronic venous insufficiency. Circulation. 2014;130(4):333–346. https://doi.org/10.1161/CIRCULATIONAHA.113.006898
- O’Donnell TF Jr et al. Management of varicose veins. J Vasc Surg. 2021;73(1):3S–17S. https://doi.org/10.1016/j.jvs.2020.09.009
- Martinez MJ et al. Phlebotonics for venous insufficiency. Cochrane Database Syst Rev. 2020(4):CD010637. https://doi.org/10.1002/14651858.CD010637.pub3
- Paysant J., Sansilvestri-Morel P., Bouskela E., Verbeuren T. J. / International Angiology, 2008, 27, р.81-85 (Пайсант Ж., Сансильвестри-Морел П. и соавт. Международная Ангиология, 2008, 27, стp. 81-85)
- Инструкция по медицинскому применению препарата Детралекс https://www.detralex.uz/instrukczii-po-primeneniyu-detralex/
